Salgın hastalık uyarısı: "Deprem bölgesi 15 yılda toparlanamaz"

Hüseyin ŞİMŞEK - Birgün

TBMM Deprem Araştırma Komisyonu çalışmalarını sürdürüyor. 11’inci toplantısını gerçekleştiren komisyon, erken seçim kararı nedeniyle çalışmalarını hızlandırdı. Maraş merkezli depremlerle ilgili önceden verdiği uyarılarla da gündeme gelen Prof. Dr. Naci Görür, yeni tehlikelere dikkati çekti.

TBMM Deprem Araştırma Komisyonu toplantısına video konferans yöntemiyle bağlanan yer bilimci Prof. Dr. Görür, ilk olarak depremin yaşandığı bölgeye işaret etti. Bu şehirlerde insanların büyük çoğunluğunun eski düzenini sürdüremediğini bildiren Görür, “Deprem çok büyük bir ekonomik felakettir. Gaziantep, Maraş’a bakın. Buralar o yörenin ekonomi bölgeleriydi. Bugün ekonominin çarkları durdu. Yarısı ya öldü ya göç etti. Pazarı kaybetti. O bölgeyi 15 senede aynı konuma getiremezsiniz” dedi.

DEPREME DİRENÇ İÇİN…

Prof. Dr. Görür, kentlerde deprem bilincinin artması ile bu gibi felaketlerin etkisinin azalacağını vurguladı. Depreme dirençli kentler için altı konuya dikkati çeken Görür, “Birincisi yönetim sistemi, ikincisi halk, üçüncüsü altyapı, dördüncüsü yapı stoku, beşincisi çevre ve ekosistem, altıncısı ekonomidir” diye konuştu.

“SALGIN HASTALIK ÖLÜMLERİ” UYARISI

Görür, deprem felaketinin ardından ortaya çıkan sorunlara da değindi. Salgın hastalığın en büyük tehlikeler arasında yer aldığını bildiren Görür, “Deprem çok büyük bir çevre felaketidir. Deprem bölgesinde, İstanbul bölgesinde hesapladığımız gibi 100 milyon tona varan moloz ortaya çıkıyor. Deprem olacak ilde molozların hesaplamasını yapmazsanız, gömülecek yerleri planlamazsanız o zaman bunları getirir rastgele dökersiniz. Bu döküntülerin içinde ağır toksik, kansorejen konsantrasyonlar olur. Yağmur olunca bunlar toprağı kirletir, toprak yer altı suyunu kirletir, oradan denize karışır. Depremin iki dakikada öldürdüğü binlerce insanın daha fazlasını burada yayılan hastalık yok etmeye devam eder” dedi.

İMAR AFLARI SON BULMALI

Komisyonda, iktidarın büyük müjdelerle çıkardığı, güvensiz yapılara resmi statü kazandıran imar affı düzenlemesi de gündeme geldi. Görür, imar affının yanlış olduğunu ve bir daha uygulanmaması gerektiğini söyledi. Vatandaşların da bu yönde taleplerinin olduğunu bildiren Görür, bu durumun son bulmasını istedi.

İSTANBUL İÇİN EN CİDDİ UYARI

Beklenen İstanbul depremi için bir an önce önlem alınması gerektiğini kaydeden Görür, aksi durumda felaketlerin yaşanabileceğini, “Eğer İstanbul’da beklediğimiz deprem olursa Marmara Bölgesi Türkiye’nin yüzde 60’ındaki ekonomik faaliyetlerin merkezi, İstanbul’daki iş dünyasının depreme hazırlıksızlığı nedeniyle Marmara’daki ekonomi çarkları durur. Çarkların durması demek Türkiye’nin ekonomik anlamda diz üstü çökmesi demek. Türkiye diz üstü çökerse ekonomi bağımsızlığını kaybeder, siyasi bağımsızlığını da kaybeder diye endişe ediyorum” sözleriyle anlattı.

İSTANBUL 20 YILDA HAZIRLANMADI

Konuşmasında yer yer iktidara eleştiriler de yönelten Görür, İstanbul’un 20 yılda depreme hazır hale getirilemediğini vurguladı. Afet Bakanlığı’nın kurulmasını isteyen Görür, “20 yıl içerisinde İstanbul'u depreme dirençli hale getiremedik ama tüm Türkiye'yi depreme dirençli hale getirebiliriz. Yeter ki afet bakanlığı saat gibi çalışsın, tüm Türkiye'yi depreme dirençli hale getirebiliriz” dedi.

Komisyonda ayrıca Mimarlar, Jeofizik ve Jeoloji Mühendisleri Odası, İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu, Türkiye Müteahhitler Birliği, Antep İtfaiye Daire Başkanlığı ve İHH temsilcileri de birer sunum gerçekleştirdi. Sunumlarda, fay hataları üzerine inşa edilen yapıların, kontrolsüz inşaatların ve imar aflarının yıkımın etkisinin büyümesine neden olduğu vurgulandı.